Kleursystemen brengen orde in de veelheid van kleuren
Kleursystemen
Kleursystemen variëren van een eenvoudig kleurenwiel tot geavanceerde driedimensionale modellen die lichtheid, verzadiging en kleurtoon combineren.
Ze vormen de basis van elk professioneel kleurontwerp — van interieur tot productontwikkeling.
De kleurencirkel of het kleurenwiel is het eenvoudigste model:
kleuren worden gesorteerd op basis van hun positie in het zichtbare spectrum.
Rood bevindt zich aan de ene kant, violet aan de andere, en de twee uiteinden sluiten weer op elkaar aan.
Toch toont de kleurencirkel geen lichtheid of donkerte.
De enorme variatie aan kleuren kan pas worden weergegeven in drie dimensies — alleen dan ontstaan tinten, tonen en nuances.
Vandaag de dag zijn er meer dan zeventig verschillende kleursystemen bekend.
Het spectrum
Zonlicht, dat wij als wit ervaren, bestaat in werkelijkheid uit talloze individuele kleuren.
Wanneer het licht wordt gebroken door een prisma, wordt het witte licht omgezet in zijn spectrale kleuren: rood, oranje, geel, groen, blauw en violet.
Naast deze zichtbare kleuren bestaan er ook onzichtbare lichtgolven, zoals infrarood en ultraviolet.
Wanneer de kleuren van het spectrum op basis van hun gelijkenis worden weergegeven, worden ze doorgaans in een doorlopende kleurencirkel geplaatst.
Rood en violet — de uiteinden van het spectrum — liggen naast elkaar omdat ze door het oog als verwant worden waargenomen.
Dat komt door de werking van de drie typen lichtreceptoren in ons netvlies en de manier waarop zij verschillende golflengten registreren.
Waarom een kleurencirkel niet genoeg is
Een kleurencirkel geeft alleen de hoog verzadigde kleurtonen weer.
Kleuren die verschillen in lichtheid of verzadiging — zoals bruin of pastelkleuren — ontbreken.
Om ook die variaties te tonen, voegen we wit of zwart toe, waardoor een veel complexer, driedimensionaal systeem ontstaat.
Zo’n systematische ordening van kleuren op basis van gelijkenis en verhouding noemen we een kleurensysteem.
De functie van kleursystemen
Een kleurordeningssysteem biedt ontwerpers, architecten en kleuradviseurs de mogelijkheid om kleuren:
- te classificeren en vergelijken,
- in context te plaatsen (licht, materiaal, toepassing),
- en doelgericht te combineren binnen een project.
Bekende systemen zijn onder meer het NCS-systeem (Natural Colour System) en het RAL Design System.
Beide bieden een wetenschappelijk onderbouwde structuur om kleurkeuzes te maken op basis van visuele waarneming in plaats van persoonlijke voorkeur.
Meer weten?
Wil je leren hoe je kleursystemen toepast in de praktijk?
Bekijk onze workshops en opleidingen op kleurenschool.nl en ontdek hoe systematisch kleurdenken zorgt voor consistentie en harmonie in elk ontwerp.
#kleursystemen #kleurencirkel #ncs #ral #kleurtheorie #kleurenschool
